Bipolar Bozukluk Nedir? Neden Olur?

Ruh sağlığı sorunları arasında bipolar bozukluk, tedavisi en zor ve etkileri en fazla hissedilen hastalıklardan biridir. Manik ve depresif dönemlerle karakterize edilen bu hastalık, kişinin psikolojik denge durumunu ciddi ölçüde etkiler. Toplumun yaklaşık yüzde 3’ünde görülen bu hastalık, en çok 20-35 yaş arasında ortaya çıkar. Özellikle genetik etkenler, büyük travmalar ve bazı çevresel etkenler bu hastalığı tetiklemekte. Bipolar bozukluk nedir ve neden olur diye merak ediyorsanız, ihtiyaç duyduğunuz tüm bilgileri bu yazımızda bulabilirsiniz.

Bipolar Bozukluk Nedir?

Kısaca ifade edecek olursak bipolar bozukluk, manik ve depresif dönemlerle karakterize edilen, ruh hali ve enerji düzeylerinde aşırı değişikliklere neden olan psikolojik hastalıktır. Kişinin psikolojik denge durumunda derin dalgalanmalara yol açar. Bu yüzden bipolar bozukluk sorunu hayatı pek çok açıdan olumsuz etkiler. Nitekim, manik dönemde kişi son derece enerjik, coşkulu ve taşkın bir ruh haline sahiptir. Oysa depresif dönemde derin bir üzüntü, enerji kaybı ve özgüven eksikliği hisseder. Ruhsal durumundaki bu dalgalanmalar, kişinin hemen tüm ilişkilerine zarar verir.

Tıp literatüründe manik depresif hastalık olarak da ifade edilen bipolar bozukluğa sahip kişiler, manik dönemi son derece aktif geçirir. Depresif dönemde ise tümüyle çökkün ve bitkin bir ruh haline sahiptirler. Dolayısıyla bipolar bozukluk nedir konusunda her iki dönem de kritik önemdedir. Manik ve depresif dönemlerin dışında kişi, psikolojik bakımdan dengeli bir durumdadır. Bu dönemde hem günlük hayatını hem de iş hayatını düzgün şekilde sürdürür. Fakat manik ve depresif dönemlerinde birbirinden tümüyle zıt kişilik özellikleri sergiler.

Bununla birlikte, tüm insanlar kendilerini bazen çok canlı, bazen de çok bitkin hissedebilir. Ve bu durum, bipolar bozukluğa sahip olduklarını göstermez. Dolayısıyla bipolar bozukluk nedir diye merak edenler için bu nokta kritik önemdedir. Bu sorun ciddi bir psikolojik hastalık olduğu için teşhis ve tedavi sürecinin mutlaka klinik ortamda ve bilimsel yöntemlerle ilerlemesi gerekir. Başka bir deyişle, tıbbi olarak tanısı konmamış manik veya depresif davranışlar kişide bipolar bozukluğun olduğunu göstermez.

Bu bakımdan, kişinin yaşadığı günlük stres, yorgunluk veya geçim sıkıntısı gibi nedenlere bağlı olarak oluşan davranış şekillerini bipolar bozukluğun kapsamı içinde değerlendirmek doğru değildir. Çünkü bu tür nedenler ortadan kalktığında kişi çevresiyle uyumlu davranışlar sergilemeye başlar. Oysa bipolar bozuklukta aynı durum geçerli değildir. Hatta bazı durumlarda kişi, kendisine ve çevresine zarar verir. Bu yüzden bipolar bozukluk tehlikeli midir diye merak edenler için bazı durumlarda evet cevabını verebiliriz.

Bipolar Bozukluk Neden Olur?

Aslına bakarsanız, bipolar bozukluğun nedenleri tam olarak bilinmemekte. Ancak yine de bazı faktörlerin bu bozukluğa yol açtığı değerlendirilmekte. Bunlara kısaca bakacak olursak genetik yatkınlık, beyin kimyasındaki dengesizlikler ve kişinin hayatında yaşadığı büyük travmalar şeklinde konuyu ele almak mümkün. Ayrıca stresli olaylar ve çeşitli çevresel faktörler de bipoların nedenleri arasındadır. Ki bunlar, bipolar bozukluk nedir ve neden olur konusunda kritik önemdedir.

Genetik faktörlere bakacak olduğumuzda, kişinin aile geçmişi önemlidir. Nitekim bipolar bozukluğun aile geçmişinde olması, bu soruna yakalanma riskini artırır. Beyin kimyasındaki dengesizlikler, beyin hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan nörotransmitter maddelerin eksikliğinden kaynaklanır. Örneğin serotonin, dopamin veya norepinefrin eksikliği bipolar bozukluğa neden olabilir. Bu maddelerin eksikliği, beyinde duygusal düzenlemeyi ve enerji seviyelerini olumsuz etkiler.

Diğer taraftan, beyindeki yapısal anormallikler de bipoların nedenleri arasındadır. Beynin bazı bölgelerinin yeterince gelişmemesi ve anormallik göstermesi bipolar riskini artırır. Ayrıca kişinin hayatında yaşadığı büyük travmalar veya kayıp ve yas süreci de bipoların en yaygın nedenleri arasındadır. Özellikle çocukluk döneminde istismar veya benzeri travmatik olaylar bipolar bozuk deneyim riskini artırır. Ki bunlar da bipolar bozukluk nedir konusunda kritik önemdedir.

Bunların yanı sıra, çevresel faktörler de bipolar bozukluğun nedenleri arasındadır. Örneğin aşırı stresli yaşam koşulları, iş sorunları veya maddi zorluklar bu kapsamdadır. Özellikle yüksek suç oranına sahip bölgelerde yaşamak bipolar bozukluğun gelişimi konusunda önemli bir tetikleyicidir. Ayrıca beslenme alışkanlıkları, uyku düzeni ve fiziksel aktivite düzeyi de bu bağlamda önemlidir. Dolayısıyla bipolar bozukluk nedir ve neden olur diye merak edenler için bunlar da önemlidir.

Öbür taraftan, kişinin kullandığı ilaçların yan etkileri, hormonal bozukluklar veya bazı kronik hastalıklar da bipolar riskini artırır. Bu bağlamda tiroid bozuklukları, migren, obezite ve kalp hastalıkları en önemli risk grubudur. Ancak bu gibi konularda doğru bilgi ve yönlendirmeler için mutlaka uzman psikolog desteği gerekir. Aksi durumda bipolar bozuklukla mücadelede ilerleme gerçekleşmez. Ankara psikolog desteği için linki tıklayabilirsiniz.