Çocuklarda Kaygı Bozukluğu Türleri ve Özellikleri Nelerdir?

Çocuklarda kaygı bozukluğu en çok görülen bozukluklardan biridir. Bu yüzden çocuk ve ergen psikiyatrisinin en önemli konularından biri budur. Yaş gruplarına bağlı olarak çocuklarda kaygı bozukluğu oranı yüzde 10 ile 20 arasında değişmekte. Kaygı bozukluğu tanıları farklı olsa da çocukta kaygı bozukluğu belirtilerinin ortaya çıkması çeşitli sorunlara işaret eder. Bu yazımızda, çocuklarda kaygı bozukluğu türleri ve özellikleri hakkında faydalı bilgiler paylaşacağız.

Çocuklarda Kaygı Bozukluğu Nedir?

Kısaca ifade edecek olursak çocuklarda kaygı bozukluğu, var olan kaygı durumunun daha yoğun hale gelmesi ve işlevselliği bozması durumudur. Çocuk ve ergenlerde kaygı bozukluğu farklı şekillerde ortaya çıkar. Örneğin ayrılık kaygısı, panik bozukluk, özgül fobi veya sosyal fobi bunlardan birkaçıdır. Ayrıca yaygın kaygı bozukluğu ile medikal duruma bağlı kaygı bozukluğu da çocuklarda kaygı bozukluğu türleri ve özellikleri bağlamında önemli bir ayrımdır. Çocuklarda ve ergenlerde görülen davranış problemleri ve çözüm yolları bağlamında bu tür ayrımlara dikkat etmek gerekir.

Çocukluk döneminde anksiyete sıklığıyla ilgili çalışmalarda farklı oranlara ulaşılmakta. Genel olarak baktığımızda, bu oranın yüzde 9 ile 18 arasında değiştiğini söyleyebiliriz. Bu bozuklukların bir kısmı, ebeveynlerin doğru ve etkin müdahaleleriyle kontrol altına alınmakta. Ancak çocuklarda kaygı bozukluğu belirtileri ve tedavi yöntemleri ihmal edildiğinde ergenlik ve ileriki dönemlerde şikayetler daha da artmakta. Bu da çözüm yöntemlerinin başarı şansını düşürmekte.

Kaygı aslında kişinin gelişimsel sürecinde önemli birtakım işlevlere sahiptir. Bunların başında, koruyucu ve uyumsal davranışları yönetme becerisi gelir. Normal kaygı durumunda kişi, kendini koruma ve güvenliği sağlama yönünde davranışlar sergiler. Örneğin, çocuğun çekici bir akranıyla karşılaştığında hissettiği kaygı, gelişimsel sürecinin normal bir parçasıdır. Oysa kaygıdan kurtulamama ve sürekli endişe duyma durumu, bu kaygının patolojik hale geldiğini gösterir. Kaygı bozukluğu sorunu yaşayan çocuklar ve ergenlerde patolojik kaygı günlük yaşam işlevselliğine zarar verir.

Ne var ki ebeveynler, kaygı bozukluğunu yeterince iyi tanımıyorsa çocuğun verdiği birçok belirtiyi ya fark edemez ya da farklı etkenlere bağlar. Özellikle küçük yaş gruplarında kaygı bozukluğu belirtileri birçok ebeveynin doğru değerlendirmede zorluk çektiği belirtilerdir. Örneğin 2 yaş kaygı bozukluğu belirtileri veya 3 yaş kaygı bozukluğu tedavisi bu tür durumların en yaygın örnekleridir. Bu yüzden çocuklarda kaygı bozukluğu türleri ve özellikleri hakkında farkındalıkları artırmak gerekir. Zaman içinde ilerleyen semptomlar, ergenlik döneminde ve ileriki aşamalarda daha farklı sorunlara zemin hazırlar.

Çocuklarda ve Ergenlerde Anksiyete Bozukluğu Türleri Nelerdir?

Anksiyete bozukluğu olan çocuklar ve ergenlerde bu sorun farklı şekillerde ortaya çıkar. Üstelik bazı durumlarda birden fazla çeşide rastlamak da mümkün. Çocuklarda kaygı bozukluğu türleri ve özellikleri bağlamında en yaygın anksiyete bozukluğu türlerini kısaca şu şekilde ele almak mümkün:

• Ayrılık anksiyetesi bozukluğu: Anneden, babadan, evden veya bakıcıdan ayrılma nedeniyle oluşan aşırı kaygı durumudur. Ebeveynin işe gitmesi veya okula başlama döneminde oluşan yoğun kaygı buna örnektir.

• Panik bozukluk: Çeşitli fizyolojik sorunlarla belirti veren bozukluktur. Örneğin nefes almada güçlük, baş dönmesi, hızlı nabız atışı gibi belirtiler çocuklarda ve ergenlerde panik bozukluk belirtileri arasındadır. Ancak 3 yaş kaygı bozukluğu belirtileri veya 4 yaş panik bozukluk tedavisi gibi konularda belirtileri daha iyi incelemek gerekir.

• Özgül fobi: Belli bir nesne, canlı veya olaya karşı sürekli korku ve endişe halidir. Bir diğer adı fobik anksiyete bozukluğudur. Örneğin çeşitli hayvanlar veya doktor ya da aşı korkusu bunlardan birkaçıdır. Çocuklarda kaygı bozukluğu türleri ve özellikleri bağlamında özgül fobiler oldukça önemlidir.

• Sosyal anksiyete bozukluğu: Sosyal ortamlarda olumsuz izlenim bırakma korkusudur. Çevresi tarafından yadırganma endişesi, çocuğun sosyal ortamlarda anksiyete sorunu yaşamasına neden olur.

• Yaygın anksiyete bozukluğu: Geçmiş deneyimler, çevresel etkiler veya çeşitli endişelerle ortaya çıkan kaygı bozukluğudur. Belirtileri kontrol altında tutamayan çocukların akademik başarıları düşer, sosyal ilişkileri zayıflar. Çocuklarda kaygı bozukluğu türleri ve özellikleri bağlamında bu da oldukça önemli bir sorundur.

• Medikal duruma bağlı kaygı bozukluğu: Çocuğun geçirdiği bazı hastalıklar veya kullandığı ilaçlar bazen medikal duruma bağlı kaygı bozukluğunu tetikler. Bu tür durumlarda ebeveynlerin vakit geçirmeden profesyonel destek araması gerekir. Aşırı kaygılı çocukların belirgin özellikleri medikal durumun kötüye gittiğinin bir işaretidir.