Psikolojik Şiddet ve Mobbing Nasıl Önlenir?

Psikolojik şiddet ve mobbing, hayatımızın her alanında giderek artıyor. Bu yüzden ister kendiniz için olsun, isterse mağdurlar için psikolojik şiddet ve mobbingi önleme yöntemleri birçok bakımdan önemlidir. Kişinin sağlıklı bir psikolojik yaşam ve mutluluğu için bu yöntemler oldukça etkili sonuçlar sağlamakta. Bu konuda ayrıca terapi ve danışmanlık desteği de oldukça faydalıdır. Bu yazımızda, psikolojik şiddet ve mobbingi önleme yöntemleri arasında en etkili olanlarını kısaca ele alacağız.

Farkındalıkları Artırmak

Psikolojik şiddete maruz kalanların önemli bir bölümü, yaşadıkları olgu ve olayları doğru şekilde anlamlandırmakta zorluk çeker. Bu yüzden farkındalıkları artırmak psikolojik şiddeti önleme yolları arasında ilk ve en önemli konulardan biridir. Üstelik her alanda bu farkındalıkları canlı tutmak gerekir. Nitekim ister aile içinde olsun isterse iş yerinde psikolojik şiddetin birçok türü bazen bir tarafın, bazense her iki tarafın farkında olmadan gerçekleştirdiği davranışlardan oluşur.

Psikolojik şiddetin türleri ve belirtileri ile etkileri konusunda eğitim seminerleri bu noktada oldukça faydalıdır. Bir insan neden psikolojik şiddet uygular konusunda farkındalıkları artırmak için bu seminerler oldukça yararlıdır. Bu sayede iş yerinde veya ilişkide psikolojik şiddeti tanımak ve çözüm yolları geliştirmek kolaylaşır. Yöneticiden veya eşten psikolojik şiddete maruz kalanlar farkındalıklarını artırdıkça baş etme stratejileri konusunda daha başarılı olurlar.

Bu bağlamda “Psikolojik şiddet gördüğümü nasıl anlarım?” sorusu kritik önemdedir. Farkındalık eğitimlerinde bu nokta üzerinde özellikle durmak gerekir. Psikolojik şiddet davranışlar ile doğrudan ilgili olduğu için davranışları doğru değerlendirmek önemlidir. Psikolojik şiddetle ilgili eğitimler, davranışları doğru değerlendirme yöntemlerini ortaya koyar. Davranış değişikliği için ise davranışçı terapi veya bilişsel davranışçı terapi desteği konusunda da farkındalıkları artırmak gerekir. Bu sayede her iki taraf için de daha sağlıklı bir süreç ortaya çıkar.

İletişim Becerilerini Geliştirmek

İster şiddeti uygulayan taraf olsun, isterse mağdur, hiçbir sorunu bağırarak, kavga ederek çözmek mümkün değildir. Kişilerin iletişim becerileri geliştikçe psikolojik şiddete yol açan unsurlardan kurtulmaları kolaylaşır. Nitekim bu şiddetin birçok çeşidi, uygulayan kişinin farkına bile varmadığı olgulardan kaynaklanır. İletişim yoluyla bunları ona anlatmak, şiddetin kaynağı ve nedenlerini ortadan kaldırmaya önemli bir katkı sağlar. Tarafların sakin ve yapıcı bir dille iletişim kurmalarını teşvik etmek, sürdürülebilir ilişkiler kurmalarının önünü açar.

Psikolojik şiddet mağdurlarında en yaygın davranış şekillerinden biri iletişimi reddetme veya içe kapanmadır. Oysa bu davranış şekli kişinin kendisini iyi hissetmesini sağlamaz. Aksine, çözüm yollarından uzaklaşmasına neden olur. Bu bakımdan, psikolojik şiddete maruz kalırsanız ilgili kişi veya kişilerle iletişiminizi kesmemelisiniz. Bunun yerine sağlıklı iletişim kanallarını araştırmalısınız. İletişiminizi keserseniz maruz kalacağınız psikolojik şiddetin derecesi muhtemelen artacaktır.

İletişim sırasında şikayetlerinizi açıkça ifade eder, sorunların doğru şekilde çözümü için adım atarsanız psikolojik şiddeti önlemede daha başarılı sonuçlar elde edersiniz. Bu konuda ayrıca kendi davranışlarınızı da objektif şekilde gözden geçirmelisiniz. Nitekim duygusal şiddete yol açan nedenlerin oluşumunda sizin de payınızın olması mümkündür. Bu tür konuları ancak açık iletişim ile çözmek mümkün olur. Kendinize karşı objektif olmazsanız iletişimden istediğiniz sonuçları alamayabilirsiniz.

Öfke Kontrol Teknikleri

Bireylerin öfke yönetimi konusunda bilgi ve becerilerini artırmaları, psikolojik şiddeti önlemede oldukça faydalıdır. Çünkü bu tür şiddet uygulamalarının önemli bir bölümünün temelinde öfke kontrolü becerisinin yetersiz olması vardır. Ebeveyn psikolojik şiddeti veya iş yerinde oluşan duygusal şiddeti önlemede öfke kontrol becerilerini artırmak önemli bir katkı sağlar. Eşler arası psikolojik şiddeti önlemede de öfke kontrolü en önemli aşamalardan biridir. “Kocam psikolojik şiddet uyguluyor” şikayetlerini azaltmak bu sayede kolaylaşır.

Empati ve Anlayış Geliştirme

Öfke kontrolünde olduğu gibi empati ve anlayış geliştirme de duygusal şiddeti önleme yöntemleri bağlamında oldukça faydalıdır. Karşı tarafın duygu ve düşüncelerini, ihtiyaçlarını anlamaya çalışmak, daha sağlıklı iletişim yolları geliştirmeye katkı sağlar. Psikolojik şiddet gören kadınlar veya erkekler, karşı tarafta empati ve anlayış geliştirme yoluyla birçok sorunu aşma imkanı elde eder. Üstelik psikolojik şiddetten kurtulma yolları hakkında oluşan her gelişme, toplum psikolojisi üzerinde de olumlu etkiler gösterir.

Destek Mekanizmalarından Yararlanmak

Psikolojik şiddete uzun süre maruz kalanlar ne tür davranışlar geliştirmeleri konusunda desteğe ihtiyaç duyar. Özellikle iş yerinde psikolojik şiddete varan uygulamalar bu bağlamda en yaygın olanlarıdır. İş yerinde psikolojik şiddet ve mobbing karşısında çalışanların destek mekanizmalarından yararlanması, birçok sorunun henüz erken aşamada tespiti ve çözümüne katkı sağlar. Böylelikle daha sağlıklı bir iletişim ortamının oluşmasına yardımcı olur.

Diğer taraftan aile içi psikolojik şiddeti önlemede de destek mekanizmaları önemlidir. Nitekim “Ailem bana psikolojik şiddet uyguluyor, ne yapmalıyım?” diye merak edenler bu mekanizmalar sayesinde hayata yeniden tutunmakta. Eşim psikolojik şiddet uyguluyor diye şikayette bulunanlara devlet kurumları ve sivil toplum örgütleri çeşitli destek imkanları sağlamakta. Dolayısıyla evde psikolojik şiddeti önleme konusunda birçok kanaldan yardım almak mümkün.

Doğru Yaklaşım Tarzı

Psikolojik şiddeti önleme konusunda en sık yapılan hatalardan biri, mağdurun aynı araçları kullanarak aynı şekilde karşılık vermesidir. Oysa “Şiddet şiddeti doğurur!” sözünü haklı çıkaran bu durum, psikolojik şiddeti önlemek için yeterli değildir. Üstelik şiddetin dozunun artmasına neden olur. Ki bunun en trajik örneklerini, çocuklara veya hamile kadına yönelik psikolojik şiddetin örneklerinde görmek mümkün. Üstelik profesyonel psikolojik ve duygusal şiddet örnekleri günlük hayattakilere oranla çok daha acımasızdır.

Bu bakımdan, örneğin çalıştığınız şirkette birisi yaptığınız bir işle alay edip sizi küçümsediğinde, onunla alay edip onu küçümsemeye çalışmamalısınız. Yerine göre vereceğiniz zekice bir cevap, size psikolojik şiddet uygulayan bir kişinin davranışlarını sorgulamasını sağlar. Fakat aynı şekilde karşılık verirseniz, bu davranışı onaylamış olursunuz. Aynı zamanda da yeni mağduriyetlere zemin hazırlarsınız. Bu yüzden, psikolojik şiddete hiçbir zaman aynı şekilde karşılık vermemelisiniz.

Psikolojik Şiddete Kayıtsız Kalmamak

Psikolojik şiddetin hızlı ve kolay yayılan bir niteliği vardır. Öyle ki, bazen bir televizyon ekranından yüz binlerce kişiye bir anda yayılır. İzlediğiniz dizide, okuduğunuz haberlerde veya sosyal medya paylaşımlarında psikolojik şiddete dair herhangi bir şey varsa, buna tepkinizi açıkça ifade etmelisiniz. Psikolojik şiddeti nerede görürseniz görün, kınamaktan hiçbir zaman kaçınmamalısınız.

İnsanlar neyin iyi, doğru ve güzel olduğunu bilseler de bunları unutmaya yatkındır. Yapacağınız kınamalar, bazen düşündüğünüzden de güzel sonuçlar verir. Örneğin psikolojik şiddet olarak bağırmak en yaygın durumlardan biridir. Oysa çevresinde bağıran kişi gördüğünde çok az kişi bu duruma tepki gösterir. Halbuki psikolojik şiddet ve mobbingi önleme yöntemleri arasında bu tür tepkiler oldukça önemli sonuçlar yaratmakta.

Psikolojik Şiddet Karşıtı Politikalar

Çalışanların maruz kaldığı psikolojik şiddeti önlemek için iş yerlerinde psikolojik şiddet karşıtı politika veya kuralların belirlenmesi ve bunların şirket kültürü haline getirilmesi önemlidir. Çalışanlar ve yöneticiler bu kuralları ne kadar iyi özümserse iş yerinde psikolojik şiddeti önleme yolları o kadar etkili olur. Bu bağlamda yöneticilerin rolü önemlidir. Nitekim yöneticiler iyi bir örnek oluşturursa çalışanların birbirlerine psikolojik şiddet uygulama ihtimali azalır.

Yasal Düzenlemeler

Modern dünyada psikolojik şiddeti önlemek için çeşitli yasal düzenlemeler mevcuttur. Bu düzenlemelerde psikolojik şiddetin unsurları ve araçları özenle ele alınır. Hangi durumlarda nelerin hangi şekilde cezalandırılacağı kesin hükme bağlanır. Bir ülkede eğer psikolojik şiddeti önlemede yasal düzenlemeler yetersiz kalıyorsa bu konuda yasama organının gerekli düzenlemeleri yapması gerekir. Tanımlar ve olgular ne kadar net, cezalar ne kadar caydırıcı olursa psikolojik şiddeti önleme yolları konusunda başarı düzeyi o kadar yüksek olur.

İş ve Sosyal Çevre Seçimi

Yaptığınız iş ne olursa olsun, sizin dışınızda kaynaklanan nedenlerden dolayı iş yerinizde mobbing veya psikolojik şiddete maruz kalmanız mümkün. Bu şiddet yalnızca yöneticiniz tarafından uygulanabileceği gibi, yöneticinizin de bilgisi ve dahliyle belli bir grup tarafından gerçekleştirilebilir. İyi yönetilmeyen, kurumsallaşmasını tamamlamamış, sorun çözme becerisi düşük bir şirkette psikolojik şiddetin farklı türleriyle karşılaşmanız mümkün.

Bu tür durumlarda şirket içinde psikolojik şiddeti önleme imkanınız azalır. Dolayısıyla iş değiştirmeniz ve yeni bir sosyal çevre edinmeniz gerekir. Unutmayın ki psikolojik şiddete maruz kalmak kimse için ve hiçbir zaman bir kader değildir. İşinizle ve çevrenizle ilgili doğru kararları doğru zamanda alırsanız psikolojik şiddetten kurtulma yolları konusunda daha başarılı sonuçlara ulaşırsınız.

Psikolojik Şiddet Tedavisi

Birçok psikolojik sorunda olduğu gibi psikolojik şiddetin de tedavisi önemlidir. Konu hakkında uzman psikolog ve terapistlerden destek hizmeti almak, mağdurun başa çıkma stratejileri geliştirmesine katkı sağlar. Uzman terapist eşliğinde psikolojik şiddetin nedenleri, türleri, psikolojik şiddete yol açan kişilik bozuklukları gibi konularda farkındalıkları artırmak, bunları önleme konusunda mağdura yol gösterir. Mağdurun alacağı profesyonel yardım ve terapi desteği, yaşadığı travmaların etkilerini azaltmasını kolaylaştırır.